Potocznie chwilówkami nazywa się pożyczki udzielane przez parabanki w Polsce. Cały proceder wydaje się niebywale atrakcyjny dla klienta, ale dokładna analiza takich umów prowadzi do stwierdzenia, iż w swojej treści bardzo często zawierają one niedozwolone postanowienia umowne, kosztów zaś udzielenia takiej pożyczki klient w istocie nie jest świadomy. Dodatkowo w trakcie spłaty chwilówki klient orientuje się, że za udzieloną pożyczkę w kwocie 5. 000 zł w istocie musi on zapłacić ponad dwa razy więcej, a więc 10. 000 zł (oczywiście wartości tu podane są przykładowe). Biorąc pod uwagę fakt, iż taka chwilówka zazwyczaj udzielana jest na okres od roku do trzech lat, to koszt udzielonej pożyczki jest ekstremalnie wysoki. Warunki zaś takie już w samym odczuciu społecznym jawią się jako rażąco niesprawiedliwe. Dodając do tego fakt, iż niejednokrotnie tzw. „chwilówki” pobierane są przez osoby w ciężkiej sytuacji, wydaje się iż powinna istnieć sposób, aby z taką pożyczką walczyć.

Na pierwszy rzut oka koszty udzielenia pożyczki przez parabanki wydają się zawierać podstawowe pozycje, które znajdziemy również w ofertach banków. W szczególności należy wymienić tu: kapitał kredytu, odsetki od udzielonego kredytu, wynagrodzenie za udzielenie kredyt, ubezpieczenie na wypadek zdarzeń losowych dotyczących kredytu. Nadto w tego typu umowach bardzo często, znajdują się zapisy o dodatkowych kosztach, które albo nie znalazłyby się w ogóle w umowie, albo też posiadają znacznie zawyżone w proporcji do należnych koszty.

Składowa tych wszystkich kosztów sprawiają, iż w istocie cena pożyczki przekracza wszelkie realne granice i sprawie, iż bardzo często zwykły klient spłaca chwilówkę w podwójnej lub potrójnej kwocie.

Dodatkowe koszty wkomponowane w umowę chwilówki zazwyczaj podnoszą koszt udzielenia takiej pożyczki z ok. 10 – 20 % do kosztu przekraczającego 100%. Takie rozwiązania prawne zastosowane zostały przez parabanki w celu ominięcia zakazu lichwy obowiązującego w Polsce. Zgodnie bowiem z prawem kredyt oraz pożyczka może posiadać ograniczone oprocentowanie, które odpowiada wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych pomnożonych przez dwa. W chwili obecnej maksymalne oprocentowanie wyniesie 20,5% w skali rocznej. W porównaniu do rzeczywistych kosztów chwilówek jest to kwota bardzo niska. Zdarzają się bowiem umowy, których roczny koszt przekracza kilkaset %.

Z powyższych powodów stwierdzić należy, iż postanowienia umowne chwilówek mogą zostać zakwestionowane, czy to jako zmierzające do ominięcia przepisów prawa, czy jako naruszające zasadę wzajemności przy kontraktowaniu, czy jako zawierające klauzule niedozwolone, czy finalnie jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Wszystkie w/w instrumenty prawne pozwolą na diametralne obniżenie kwoty do zapłaty na rzecz parabanków. Dodatkowo mogą one zostać swobodnie wykorzystane w toku postępowania sądowego.

Wskazać finalnie należy, iż sam fakt podpisania weksla przy tego typu umowie pożyczki, co dość często ma miejsce nie przesądza o braku możliwości obrony przed zawyżonymi kosztami takiej pożyczki. Kredytobiorca podpisuje bowiem zazwyczaj tzw. weksel in blanco, a wraz z nim deklarację wekslową. Sprzeczne z deklaracją wypełnienie weksla natomiast uprawnia do kwestionowania zasadności samego weksla. Oczywiście temat ten wymagałby już odrębnego omówienia w innym artykule.

Resumując wszystkie poruszone zagadnienia wskazać należy, iż w wypadku zaciągnięcia tzw. chwilówki warto zweryfikować postanowienia umowne ponieważ zazwyczaj parabanki pobierają kwoty przekraczające swoją wysokością zgodne z prawem wynagrodzenie za udzielenie pożyczki. Warto też pamiętać, iż nawet wydanie nakazu zapłaty nie musi przesądzać o braku możliwości wyjścia z całej sytuacji w sposób zasadniczo obniżający należną do zapłaty kwotę.

Niniejszy artykuł sporządzony został przez adwokata Mateusza Jankowskiego, specjalizującego się m. in. w reprezentacji Klientów w zakresie postępowań cywilnych.